Hello everyone, and welcome to our second screening of the Global Classics Festival.  Today, we present to you Lucía, a milestone in revolutionary Cuban cinema, directed by  Humberto Solás. 

Last year, I had the chance to watch another Cuban film from roughly the same perio the visually stunning Soy Cuba, directed by Mikhail Kalatozov. I watched it with my parents  and their Cuban friend, Beatrice. Soy Cuba is undeniably a technical and visual  masterpiece, but at the same time, it is a strong piece of revolutionary propaganda. For  Beatrice, it was a confronting experience: so many promises, and so little realized. After  the screening, she immediately said: Lucía, that was the film we needed to see. Unlik Soy Cuba, she told me, Lucía offers a more nuanced and layered portrayal of the  revolution. So I watched Lucía—and found it to be a stunning film. And that brings us here today. 

Released in 1968, Lucía is one of the most celebrated films to emerge from the Cuba Institute of Cinematic Art and Industry (ICAIC), founded in the wake of Fidel Castro’s 1959  revolution. Much like Cuba’s literacy campaign, ICAIC was based on the belief that cultural  and political change go hand in hand, and Lucía embodies that vision. 

To better understand the film, it is useful to briefly reflect on the Cuban Revolution itsel the 1950s, Cuba was ruled by the dictator Fulgencio Batista, whose regime was marked  by corruption, inequality, and strong American economic and political influence. In 1953,  group of revolutionaries led by Fidel Castro launched an armed uprising against Batista.  After years of struggle, Castro’s movement succeeded in entering Havana in January 1959  and overthrowing Batista. What followed was a sweeping transformation of Cuban society:  large-scale land reforms, the nationalization of foreign companies, and a massive literacy  campaign. At the same time, the revolution became increasingly radical and authoritarian,  especially after escalating tensions with the United States, which led to an American trade  embargo. Cuba became increasingly dependent on the Soviet Union and developed into a  socialist state. 

Cinema played a crucial role in this revolutionary movement. Lenin once declared that fil was "the most important art form" due to its power to disseminate ideas and ideologies on  a large scale. It is no surprise, then, that one of Castro’s first cultural initiatives was th creation of ICAIC. This institute was meant to produce films that not only spread th revolutionary message but also explored Cuban identity and history. One of the most  remarkable filmmakers to emerge from this institution was Humberto Solás, who joine Castro’s guerrilla fighters at the young age of 14.

The film is told in three parts, each depicting a crucial moment in Cuban history. Eac chapter follows a different woman named Lucía, whose personal struggles are interwoven  with the broader political and social changes of her time. The first story takes place in

1895, following an upper-class woman during Cuba’s war of independence against Spain.  The second chapter is set in 1933, where a middle-class woman meets a young  revolutionary in the fight against the dictator Machado. The final part is set in the ea post-revolutionary period of the 1960s, portraying the struggles within a young working class marriage. Solás briefly considered making three separate films but explicitly wan to show the evolution of Cuba as a nation. By presenting these stories back-to-back, Solás  paints an epic portrait of Cuba’s journey from colonial oppression to revolutionary  liberation—or at least the promise of it. In that sense, it might seem like propaganda: the  past is depicted as oppression, the present as liberation. But as we see in the final part, it’ not that simple. 

What sets Lucía apart is its critical perspective. While the film celebrates the revolutionar spirit, it does not shy away from the challenges that come with social and cultural change.  The struggles of the third Lucía, for instance, highlight how even within a revolutionary  society, personal liberation and gender equality are not guaranteed but must be actively  fought for. Solás called it a “loving attack on machismo culture.” Lucía touches on a  broader truth about revolutionary cinema: Solás reminds us that the fight for liberation i not only waged in the streets but also within relationships, families, and the ways in which  we shape our lives. 

Because Lucía is not just about history—it is also about identity, liberation, and the  ongoing tension between the personal and the political. Each Lucía is shaped by her era,  but they are also fully human: flawed, passionate, and vulnerable. Through thei experiences, Solás explores how societal changes often clash with deeply ingrained  cultural and personal beliefs, particularly those concerning women. It is no coincidence  that all three protagonists in the film are women. Solás once said: “The role of wome always lays bare the contradictions of a period and makes them explicit. Lucía is not a fil about women, it is a film about society".

One of the most fascinating aspects of Lucía is how its style shifts with each chapter,  reflecting the era it portrays. The first story, set in 1895, is heavily influenced b grandeur of Luchino Visconti’s films. It is a lush, tragic melodrama about love, betrayal and the decline of the colonial elite. The second chapter, set in 1933, takes on a more  restrained, introspective tone, influenced by European art films of the time, such François Truffaut’s Jules et Jim. The third chapter, however, shifts to a playful, tragicomic  perspective, examining the contradictions of life in a young revolutionary society. This  evolving cinematic style underscores Solás’ belief that a revolutionary society requires new  forms of storytelling—ones that break from old conventions to reflect new realities.

Due to the tense relationship between Cuba and the United States, the film was not show there until 1974, and even then, it was met with heavy debate and boycotts. Previous  attempts to screen the film were even stopped mid-reel.

The film is quite long, so feel free to take a break during the screening. Your mind ma wander at times, and that’s okay. But pay attention to how Humberto Solás uses cinematic  language to explore the intersections of history, class, and gender. Each Lucía is not only  a reflection of her time but also a mirror for Cuba itself—its triumphs, its contradictions and its ongoing quest for justice and equality. Especially now, as Cuba faces another  difficult period, we are all the more pleased to present this film, which celebrates  Cuban people without falling into pure propaganda. Lucía remains relevant not only for its  cinematic artistry but also for its deep-rooted belief in the possibility of change—both  personal and political. I understand now, and hopefully, you will too, why Beatrice said this  film is still beloved by many Cubans, for its nuanced portrait of Cuban society.

///////////////////

Hallo allemaal, en welkom bij onze tweede screening van het Global Classics Festival.  Vandaag tonen we jullie Lucía, een mijlpaal in de revolutionaire Cubaanse cinema,  geregisseerd door Humberto Solás. 

Vorig jaar had ik de kans om een andere Cubaanse film te zien, uit ongeveer dezelfd periode, het visueel verbluffende Soy Cuba, geregisseerd door Mikhail Kalatozov. Ik keek  de film samen met mijn ouders en hun Cubaanse vriendin, Beatrice. Soy Cuba i onmiskenbaar een technisch en visueel meesterwerk, maar tegelijkertijd een sterk staaltje  propaganda voor de revolutie. Voor Beatrice was het een confronterende ervaring: zoveel  beloften, en zo weinig gerealiseerd. Na de vertoning zei ze meteen: Lucía, dat was een  film die we moesten zien. In tegenstelling tot Soy Cuba, vertelde ze, biedt Lucía ee genuanceerder en gelaagder beeld van de revolutie. Dus ik keek Lucía—en vond het een  prachtige film. En dat brengt ons hier vandaag.

Uitgebracht in 1968, is Lucía een van de meest gevierde films van het Cubaanse Instituu voor Cinematografische Kunst en Industrie (ICAIC), opgericht na Fidel Castro’s revolutie i 1959. Net als de Cubaanse alfabetiseringscampagne was ICAIC gebaseerd op de  overtuiging dat culturele en politieke verandering hand in hand gaan, en Lucía belichaamt  die visie. 

Om de film beter te begrijpen, is het nuttig om kort stil te staan bij de Cubaanse revoluti zelf. In de jaren 50 werd Cuba geleid door de dictator Fulgencio Batista, wiens bewind  werd gekenmerkt door corruptie, ongelijkheid en sterke Amerikaanse economische en  politieke invloed. In 1953 begon een groep revolutionairen onder leiding van Fidel Castro  

een gewapende opstand tegen Batista. Na jaren van strijd slaagde Castro’s beweging erin  om in januari 1959 Havana binnen te trekken en Batista te verdrijven. Wat volgde was een  ingrijpende transformatie van de Cubaanse samenleving: grootschalige landhervormingen,  de nationalisatie van buitenlandse bedrijven en een massale alfabetiseringscampagne.  

Tegelijkertijd werd de revolutie steeds radicaler en autoritairder, vooral na de toenemende  spanningen met de Verenigde Staten, die leidden tot een Amerikaans handelsembargo.  Cuba werd steeds meer afhankelijk van de Sovjet-Unie en ontwikkelde zich tot een  socialistische staat. 

Cinema speelde een cruciale rol in deze revolutionaire beweging. Lenin verklaarde ooit dat  film “de belangrijkste kunstvorm” was, vanwege de kracht ervan om ideeën en ideologieë op grote schaal te verspreiden. Het is dan ook geen verrassing dat een van Castro’s  eerste culturele initiatieven de oprichting van ICAIC was. Dit instituut moest films make die niet alleen de revolutionaire boodschap verspreidden, maar ook de Cubaanse identiteit  en geschiedenis onderzochten. Een van de opmerkelijkste filmmakers die uit dit instituu voortkwam, was Humberto Solás, die zich op slechts 14-jarige leeftijd aansloot bij Castro’s  guerrillastrijders.

De film wordt verteld in drie delen, en daarmee bevat Lucía drie cruciale momenten in d Cubaanse geschiedenis. Elk hoofdstuk volgt een andere vrouw genaamd Lucía, wiens  persoonlijke strijd verweven is met de bredere politieke en sociale veranderingen van haar  tijd. Het eerste verhaal speelt zich af in 1895, waar we een vrouw volgen uit de hogere  klasse tijdens Cuba’s onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje. Het tweede deel speelt zich  af in 1933, waar een vrouw uit de middenklasse een jonge revolutionair ontmoet, in de  strijd tegen de dictator Machado. Het laatste deel speelt zich af in de prille post revolutionaire periode van de jaren 60, in het prille huwelijk van twee arbeiders. Solás  twijfelde even om drie afzonderlijke films te maken, maar hij wilde expliciet de evolutie va Cuba als land tonen. Door hun verhalen meteen achter elkaar te laten zien, schetst Solás  een episch portret van Cuba’s reis van koloniale onderdrukking naar de bevrijding van de  revolutie, of toch de belofte ervan. In die zin lijkt het dus propaganda te zijn: het verleden  wordt als een onderdrukking voorgesteld, het heden als een bevrijding, maar zo simpel is  het toch niet, zien we in het laatste deel. 

Want wat Lucía onderscheidt, is zijn kritische blik. Hoewel de film de revolutionaire gees viert, schuwt hij niet de uitdagingen die gepaard gaan met sociale en culturele  veranderingen. De worsteling van de derde Lucía laat bijvoorbeeld zien dat, zelfs binnen  een revolutionaire samenleving, persoonlijke bevrijding en gendergelijkheid geen  vanzelfsprekendheid zijn, maar actief bevochten moeten worden. Solás noemde het een  "liefdevolle aanval op de machocultuur”. Lucía raakt aan een bredere waarheid over  revolutionaire cinema: Solás herinnert ons eraan dat de strijd voor bevrijding niet alleen op  straat wordt gestreden, maar ook in relaties, in families, en in de manier waarop we ons  leven vormgeven. 

Want Lucía gaat niet alleen over geschiedenis—het gaat ook over identiteit, bevrijding en  de voortdurende spanning tussen het persoonlijke en het politieke. Elke Lucía wordt  gevormd door haar tijd, maar ze zijn ook volledig menselijk: onvolmaakt, gepassioneerd en  kwetsbaar. Via hun ervaringen onderzoekt Solás hoe maatschappelijke veranderingen  vaak botsen met diepgewortelde culturele en persoonlijke overtuigingen, vooral die met  betrekking tot vrouwen. Het is geen toeval dat alle drie de hoofdpersonen in de fil vrouwen zijn. Solás zei ooit: “De rol van vrouwen legt altijd de tegenstrijdigheden van een  tijdperk bloot en maakt ze expliciet. Lucía is geen film over vrouwen, het is een film o de samenleving.” 

Een van de meest fascinerende aspecten van Lucía is hoe de stijl verandert met elk  hoofdstuk, als een weerspiegeling van de tijdsperiode die het weergeeft. Het eerste  verhaal, dat zich afspeelt in 1895, is sterk beïnvloed door de grandeur van de films va Luchino Visconti. Het is een weelderig, tragisch melodrama over liefde, verraad en de  teloorgang van de koloniale elite. Het tweede hoofdstuk, gesitueerd in 1933, heeft een  meer ingetogen, introspectieve toon, beïnvloed door de Europese kunstfilms van die tijd zoals Jules et Jim van François Truffaut. Het derde hoofdstuk daarentegen verschuift naar  een speels, tragikomisch perspectief en onderzoekt de tegenstrijdigheden van het leven in  een prille revolutionaire samenleving. Deze wisselende filmische stijl onderstreept Solás

overtuiging dat een revolutionaire samenleving nieuwe vormen van vertellen vereist— vormen die breken met oude conventies om nieuwe realiteiten te weerspiegelen. 

Vanwege de gespannen relatie tussen Cuba en de Verenigde Staten werd de film daa pas in 1974 vertoond, en zelfs toen was hij onderwerp van veel debat en boycots. Eerdere  pogingen om de film te vertonen werden zelfs halverwege de vertoning stopgezet.

De film is vrij lang, dus voel je vrij om tijdens de vertoning even naar het toilet te gaan o een kop koffie te halen. Misschien zullen je gedachten even afdwalen, geen probleem maar let op hoe Humberto Solás filmische taal gebruikt om de kruispunten va geschiedenis, klasse en gender te verkennen. Elke Lucía is niet alleen een reflectie va haar tijd, maar ook een spiegel voor Cuba zelf—de triomfen, de tegenstrijdigheden en de  voortdurende zoektocht naar gerechtigheid en gelijkheid. Zeker nu Cuba opnieuw door  een moeilijke periode gaat, zijn we extra blij om deze film te vertonen, die het Cubaans volk viert zonder te vervallen in pure propaganda. Lucía blijft relevant, niet alleen vanwege  zijn cinematografische kracht, maar ook vanwege zijn diepgewortelde geloof in d mogelijkheid van verandering—zowel persoonlijk als politiek. Ik begrijp, en jullie straks  hopelijk ook, waarom Beatrice zei dat deze film nog steeds geliefd is bij veel Cubanen vanwege zijn genuanceerde portret van de Cubaanse samenleving.